donderdag 8 september 2011

Dilemma?

Marlene Dumas - the schoolboys
Het museum in Gouda heeft blijkbaar een doodzonde begaan: ze heeft een schilderij uit haar collectie verkocht om aan een vrijwel onafwendbaar faillisement te ontkomen.

Het schilderij "the schoolboys" van Marlene Dumas, ik had nog nooit van het schilderij noch van de schilderes gehoord (maar dat zegt vooral iets over mij), is voor ruim één miljoen euro op een veiling in andere handen overgegaan.

En daarmee was het museum gered. En daarmee weer de banen van alle medewerkers. En bovendien behoudt Gouda een plek waar haar rijke geschiedenis voor geïnteresseerden (en dat zijn er dus niet zoveel) inzichtelijk blijft.

En vervolgens vielen alle leden van de brancheorganisatie van musea over de directie van het Goudse museum heen. En werd dit museum uit de organisatie gestoten. Zodat ze de, zo broodnodige inkomsten van een museumjaarkaart kwijt raakt.

Zo helpen we elkaar de winter door.

Ik heb vele voetstappen in het Goudse museum achtergelaten. Het bevat vele leuke, aandoenlijke en boeiende artefacten van het Goudse leven. Inderdaad, er is ook een etage met schilderijen, zonder duidelijke relatie met de Goudse geschiedenis en hier loop ik, toch ook wel liefhebber van deze kunstvorm, meestal snel doorheen. Ik kom voor de apotheek van van Grendel, de gewatteerde cellen voor psychiatrische patiënten (het museum is vroeger een gast- en dolhuis geweest), de verstillende kapel en het kerkzilver uit de Sint Jan, de chirurgijnskamer met afbeeldingen van de Goudse arts Bleuland. Vreemd genoeg wordt in de collectie nauwelijks aandacht besteed aan het roerige patriottentijdperk, waarbij Gouda een volksoproer van Oranjeliefhebbers en zelfs een inval van het Pruisische leger voor haar kiezen kreeg. Maar goed, het blijft een aardige collectie.

Behalve dan die schilderijen. Die hangen er maar een beetje bij.

En het schijnt, aldus de branchevereniging, nu eenmaal volstrekt not done te zijn om een schilderij uit eigen collectie te verkopen. Zelfs als hiermee het museum van de ondergang wordt gered. Zelfs als het verkochte stuk maar moeizaam past in de opgebouwde collectie. Want ja, we hebben met elkaar regels afgesproken.

Men ging zelfs zover het museum te verwijten "onethisch" te handelen. Nu is ethiek volgens mij breder gedefinieerd dan het al of niet toepassen van binnen een stichting afgesproken regels, maar daar stoort men zich natuurlijk niet aan. Ethiek is volgens mij een debat, een afweging, een dilemma.

Maar daar heeft de branchevereniging nog nooit van gehoord. Niks dilemma: er wordt een regel overtreden en die wordt afgestraft.

Musea bevinden zich met onze huidige regering, in guur weer. Het dogma van de markt maakt dat dit soort voorzieningen maar moeizaam de eigen broek kunnen ophouden. Bibliotheken, buurthuizen, musea en al dit soort voorzieningen staan vaak aan een financiele afgrond. Degenen die niet opgeven, gaan op zoek naar mogelijkheden.

En verkopen een schilderij uit de eigen collectie.

Maar dat mag dus niet.

Dat is onethisch.

dinsdag 6 september 2011

Drama


Het is u wellicht ontgaan. Zondag 4 september is Johanna Splinter gevonden. Ze lag in een paar bosjes in een kantorenwijk in Amstelveen. Ze was dood.

Johanna is 89 jaar geworden.

Op 14 augustus is ze verdwenen uit haar woning. De hoogbejaarde vrouw stond op het punt om te worden verhuist naar een verpleeghuis. Thuis ging het blijkbaar niet langer, ze was al lange tijd in toenemende mate dement geworden. Ze wilde niet, zo vertelde haar zoon. Maar het moest, het ging gewoon niet meer.

En toen is ze verdwenen. Spoorloos. Kinderen, familie, vrienden en politie hebben de hele omgeving bij haar huis afgezocht. Nergens.

Ze heeft haar jas aangedaan, een tas gepakt en heeft de deur achter zich dichtgetrokken.

Ze is gevonden in de buurt van een kantoor waar ze vroeger zelf eigenaar van was. Waarschijnlijk is ze "gewoon" naar haar werk gegaan. Maar niets klopte er nog. De omgeving was veranderd. Welk kantoor was het nu eigenlijk? Als ze al mensen heeft aangesproken, dan zullen die verbaasd hebben gereageerd, want welke vrouw van 89 moet nu naar haar werk? Bovendien, het was zondag. Mensen begrepen haar niet. Ze begreep het zelf ook steeds minder.

Ik weet niet meer of het regende op 14 augustus, maar die kans is natuurlijk groot deze zomer. Ze werd moe, kreeg honger en uiteindelijk is ze maar in een paar bosjes op de grond gaan zitten.

Zo gleed ze langzaam weg.

In Noorwegen werd een reconstructie uitgevoerd van het vreselijke drama op Utoya. In Engeland werd nog druk gesproken over de rellen in de Engelse steden. Iemand moet toch schuldig zijn. In Afghanistan kwamen 22 mensen om bij een bomaanslag en de strijd in Libië bleef de boventoon voeren in de media.

Johanna Splinter werd in al dit mediageweld nauwelijks genoemd. Want wat is er nu zo opvallend aan een 89 jarige vrouw die haar jas aantrekt en haar huis verlaat.

Johanna Splinter is gevonden. In een paar bosjes in een kantorenwijk in Amstelveen.