In een klein en slordig gebonden boekwerkje uit 1721, vind ik het volgende recept:
- een half pinte Olyf Olye, gheseyt Boom Olye
- een once root Salderhaut, fijn gestampt of ghemalen
- een once geele Was
- een once Peter Olye
- een once Spyk Olye
- een half muddeken Roosewater
- een half vierendeel Veneetschen Terpentyn
Nou, dat spreekt voor zich.
Maar wát geneest dit wonderbalsem dan precies?
Gaat u er maar even voor zitten:
- zwijmelingen in het hoofd
- pijn in het hoofd
- tandpijn
- lendezweer, pijn aan de borst, mage en koude humeuren
- verstuikingen of verrekkingen
- schorheid
- verse wonden
- stoot of slag op de ogen
- koortsen
- kolieken
- pleuris
- pest of andere kwade ziekten
- walgingen
- dikke lippen of dikke neus
- pijn na valpartijen
- pijn na slagen of klappen
- zeer in de keel
- splinters, doornen
- lammigheid
- bloedspuwen
- klieren
- nagelzweren
- gangreen
- apoplexie (beroerte)
Het recept: men neemt een nieuwe aarden staartpan, waarin ongeveer drie pinten "nat". Doe hierin eerst de olijfolie, met de was (in stukken gebroken). Zet dit op een confoor om te smelten. Ondertussen doet u het roosenwater in een schotel en voeg de terpentijn toe. Roer dit met een mes zolang totdat de terpentijn wit is. Als de was gesmolten is, doe het salderhaut en de peter-oly en dan het roosenwater met de terpentijn erbij. Laat dit samen ongeveer een uur koken (totdat het vocht niet meer opkomt en het schuim is weggetrokken). Blijf ondertussen het mengsel roeren... Tenslotte moet het mengsel door een dunne, rauwe linnen doek worden geperst.
Over de Spyk Oly wordt door de auteur niet meer gerept. Dit is overigens lavendelolie en ik kan me voorstellen dat dit vooral bedoeld is om de geur in uw keuken leefbaar te houden, tijdens het maken van het recept.
Ik wilde u dit wondermiddel niet onthouden.
Prettige feestdagen.
